Trẻ nhỏ, ăn uống thiếu khoa học sẽ dễ mắc phải những căn bệnh nan y, nhất là gây rối loạn ăn uống, làm suy giảm thể chất, tinh thần, bệnh béo phì.
Chán ăn (Anorexia) hay chán ăn tâm thần (Anorexia nervosa), căn bệnh mà người trong cuộc sợ tăng cân nên kiêng khem cực đoan (ngay cả khi đã quá gầy), thậm chí có người trọng lượng đã giảm xuống dưới mức trung bình vẫn ăn uống quá ít dẫn đến nôn mửa sau khi ăn. Những người mắc bệnh này, kể cả trẻ nhỏ, thường đi kèm hiện tượng trầm cảm, lo âu. Theo kinh nghiệm, khi có dấu hiệu mắc bệnh nên đưa trẻ đến bác sĩ để được khám và tư vấn. Cần lưu ý các triệu chứng: sụt cân nhiều, phủ nhận cảm giác đói (luôn cho rằng không thấy đói), luyện tập quá sức, xa lánh các hoạt động xã hội, nhất là các hoạt động liên quan đến ăn uống.
 |
Ngược lại với chứng chán ăn là ăn uống vô độ hay phàm ăn, háu ăn (bulimia nervosa). Người mắc phải căn bệnh này thường ăn uống vô tội vạ, trẻ nhỏ thường không cảm thấy no, không thấy đủ, không kiềm chế tính thèm ăn, càng ăn càng thấy đói và đôi khi lại được các bậc cha mẹ hài lòng, bởi ăn được, ngủ được là vàng. Nhưng đây là bệnh đích thực, đối tượng này khi trưởng thành mắc chứng stress, dư thừa trọng lượng và nhiều căn bệnh nan y. So với biếng ăn thì căn bệnh này khó phát hiện hơn, thậm chí có trường hợp ăn nhiều nhưng trọng lượng vẫn bình thường. Một số triệu chứng dễ nhận biết như ăn no đi tắm ngay, ăn nhiều mà không tăng cân, sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi tiểu, không thích giao tiếp xã hội.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nguyên nhân gây bệnh rối loạn ăn uống rất đa dạng, thường gặp ở nhóm trẻ từ 11 - 14 nhưng cũng có trường hợp xảy ra trước 7 tuổi. Những đứa trẻ mắc bệnh rối loạn ăn uống thường có tỉ lệ mắc bệnh stress cao, trầm cảm, không hài lòng về vẻ đẹp của bản thân và muốn dùng ăn uống để cải thiện diện mạo. Cũng có trường hợp trẻ tham gia thể thao thấy trọng lượng cơ thể quá nặng nề nên đã quyết tâm dùng thực phẩm để cải thiện, hoặc muốn có thân hình như những người mẫu nên đã chọn ăn với hy vọng có cơ thể lý tưởng, nhất là các bé gái tuổi teen. Đối với các bé trai bị ám ảnh bởi cơ thể của những vận động viên vật, muốn có cơ thể khỏe mạnh, cường tráng nên đã quyết tâm dùng ăn uống để cải thiện.
Ngoài yếu tố tâm lý, khách quan, bệnh rối loạn ăn uống ở trẻ nhỏ còn do yếu tố di truyền. Ví dụ, trong gia đình có người mắc bệnh di truyền về rối loạn ăn uống hoặc cả cha lẫn mẹ đều mắc bệnh thì con cái sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao. Trong xã hội hiện đại, mọi người đều có thể mắc phải căn bệnh này do xu thế tôn vinh cơ thể mảnh mai, ăn ít sống lâu hoặc do quảng cáo về các sản phẩm ăn nhanh, trào lưu phát triển của các thiết bị điện tử như TV, máy tính… làm cho trẻ nghiện, kết hợp ăn nhiều đồ ngọt, giải khát có gas lại ngồi nhiều trước màn hình máy tính, ngại vận động nên cũng là nguyên nhân làm gia tăng bệnh.
Bệnh biếng ăn có thể gây hại trực tiếp đến sức khỏe gan, tim và thận. Ví dụ, nhóm vị thành niên, các bé gái sẽ chậm phát triển, sẽ không có chu kỳ kinh nguyệt hoặc chu kỳ kinh nguyệt quá dài nếu như cơ thể suy dinh dưỡng nặng. Trẻ mắc bệnh biếng ăn sẽ mắc phải nhiều căn bệnh mang tính thần kinh, thiếu tự tin, luôn mắc bệnh đau đầu, chóng mặt, thiếu tập trung, tính khí phát triển thất thường luôn cảm thấy giá lạnh ngay cả khi mùa hè vì thiếu chất.
Đối với trẻ ăn uống vô độ có thể thiếu hụt kali và đây chính là nguyên nhân làm gia tăng bệnh tim mạch, thận, mắc bệnh răng lợi do acid dạ dày tăng. Mắc bệnh rối loạn ăn uống ở trẻ nhỏ còn làm cho thể chất phát triển không bình thường, tăng giảm cân ở mức quá cao, quá thấp.
Khi phát hiện thấy trẻ mắc bệnh rối loạn ăn uống nhất thiết phải đi khám và tư vấn bác sĩ ngay. Các bậc cha mẹ, các cơ sở giáo dục cần chú trọng đến thực đơn ăn uống hàng ngày của trẻ, cho trẻ ăn uống đa dạng, cân bằng, khoa học và duy trì cuộc sống vận động.
KHẮC HÙNG
Theo MH-3/2012
